Makedonya’da 11 Aralık'ta yapılan erken genel seçimi, sağ eğilimli İç Makedonya Devrimci Örgütü-Makedonya’nın Ulusal Birliği Demokratik Partisi (VMRO-DPMNE) öncülüğündeki ittifak önde tamamladı.VMRO-DPMNE Genel Başkanı Nikola Gruevski “zafer” ilan etti.Böylece çok büyük bir aksilik olmazsa Gruevski Makedonya’nın tekrar Başbakanı olacak. Makedonya Devlet Seçim Komisyonu (DIK) tarafından yapılan açıklamaya göre,VMRO-DPMNE oyların yüzde 38,09'unu alırken,Makedonya Sosyal Demokratlar Birliği (SDSM) öncülüğündeki ittifak yüzde 36,67,Demokratik Bütünleşme Birliği (BDI) yüzde 7,29, BESA Hareketi yüzde 4,87, Arnavutlar İçin İttifak yüzde 2,95 ve Arnavut Demokratik Partisi (PDSH) yüzde 2,61 oy aldı. Bu sonuçlara göre, Makedonya parlamentosundaki toplam 120 sandalyenin dağılımı şöyle oldu.VMRO-DPMNE 51, SDSM 49, BDI 10, BESA 5, Arnavutlar İçin İttifak 3 ve PDSH 2 milletvekili elde etti.
Arnavutların durumu
Ülkede nüfusun yaklaşık % 37’sini oluşturan Arnavutlar bu seçimlerde büyük kayba uğradılar.Arnavutların başarısızlığı için birlik olamamaları ve doğru politikalar üretememeleri neden gösteriliyor.Arnavutlar sahip oldukları bu nüfusun yansıması olarak 30-35 milletvekili çıkartmaları gerekirken toplam 20 milletvekili çıkarabildiler.Arnavutların en son seçimde kazandıkları sayı,27 milletvekilliğiydi.Böylece bu seçimle birlikte 7 milletvekilliğini kaybettiler.Arnavutlara ait olan yaklaşık 70 Bin oy Makedonya’nın eski komünist partisine gitti. Bu sonuç Makedonya’daki Arnavutlar için kırılma noktasıdır.Başta Ali Ahmedi olmak üzere Arnavut siyasi liderlerinin şapkalarını önüne koyup düşünmeleri gerekir.Bu arada Türkiye ile yakın ilişkileri olan Prof.Dr. Adnan İsmail’in partisi BESA, oyların %4.87 sini alarak 5 milletvekili çıkarabildi.BESA bir Arnavut partisi, güvenmek anlamına gelen BESA ismini kullanıyor.
Arnavut Partileri neden Türklerle ittifak yapmıyor?
Makedonya’daki Arnavutların, din, kültür, akrabalık gibi bağları olan Türk soydaşlarımızla koalisyon yapmaması anlaşılır bir olay değildir. Tiran ve Priştine merkezli bazı fanatik Arnavut milliyetçi grupların Makedonya’daki Arnavutları etkilediği görülüyor.Bazı Arnavutlardaki bitmek bilmeyen Osmanlı düşmanlığı,Ortodoks Makedonların işine geliyor.Zaten bu düşmanlığın tohumlarını da atan muhtemel bu gruplardır.Üsküp’e gidenler bilir, başkentin en üst tepesinde dikilen büyük haç silueti özellikle akşam aydınlatıldığında bütün Üsküp’ten görünür.Ayrıca şehrin tarihi Taş köprü ile ikiye ayrılan ve Makedonların daha çok ikamet ettiği kısmında Osmanlıya karşı savaşan milliyetçi Makedonların heykelleri kenti adeta heykel şehrine çevirmiş ve güzelliğini bozmuştur. İstiklal şairimiz Arnavut kökenli Mehmet Akif Ersoy bir şiirinde, hem Balkanlardaki Arnavutlara hem de bugün Türkiye’deki bazı gruplara İBRETLİK olarak şöyle der:
Hani milliyetin İslam idi? Kavmiyet ne?
Sarılıp sımsıkı dursaydın a milliyetine!
Arnavutluk ne demek? Var mı şeriatta yeri?
Küfr olur, başka değil kavmini sürmek ileri.
Arab'ın Türk'e, Laz'ın Çerkez'e yahud Kürd'e,
Acem'in Çin'liye rüçhanı mı varmış, nerde?
Müslümanlıkta anasır mı olurmuş? Ne gezer?
Fikri kavmiyyeti tel'in ediyor peygamber.
En büyük düşmanıdır rûh-u Nebî tefrikanın,
Adı batsın onu İslam'a sokan kaltabanın.
Artık ey millet-i merhûme sabah oldu, uyan!!!
Sana az geldi ezanlar diye ötsün mü bu çan?
Ne Araplık, ne de Türklük kalacak aç gözünü!
Dinle Peygamber-i Zîşân'ın ilahî sözünü.
Türk Arapsız yaşamaz, kim ki yaşar der, delidir!
Arabın, Türk ise hem sağ gözü, hem sağ elidir...
Veriniz başbaşa zira sonu hüsran-ı mübîn
Ne hükûmet kalıyor ortada billahi, ne din.
Medeniyyet size çoktan beridir diş biliyor,
Evvela parçalamak, sonra da yutmak diliyor.
Arnavutlar size ibret olacakken hala,
Ne bu şûride siyaset, ne bu fasîd da'vâ
Görmüyor gittiği yanlış yolu zannım çoğunuz
Size rehberlik eden haydudu artık kovunuz
Bunu benden duyunuz, ben ki evet arnavudum,
Başka bir şey diyemem, işte perîşan yurdum.
Bu şiiri Arnavutçaya çevirip Balkanlardaki tüm Arnavutlara okutmak gerektiğini düşünüyorum. Ayrıca Türkiye’deki devlet büyüklerimiz ne olur beni bağışlasın ama Balkanlara gönderilen TİKA, Yunus emre Enstitüsü, Dışişleri, Diyanet, Mit, TRT gibi kurumlarımızın temsilcilerinin klasik devlet memuru gibi değil, başta Arnavutlar olmak üzere bölgedeki Müslüman topluluklar olan Boşnak, Torbeş, Pomak, Roman kardeşlerimizi iyi tanımaları, oralardaki tarihimizi, ilişkilerimizi ve bu Müslüman gruplarıyla olan hassasiyetimizi iyi bilmeleri, Arnavutça, Boşnakça, Torbeşçe gibi dilleri konuşabilmeleri yararlı olacaktır. Bu makalemizde konu olmasa da Balkan ülkelerinde bulunan Ekonomi Bakanlığımıza bağlı Ekonomi müşavirliklerimizin de daha etkili olmalarını bekliyoruz. Bu konuyu daha sonraki bir yazımızda inşallah daha detaylı yazacağız. Bu konuda ciddi şikâyetler alıyoruz.
Makedonya’daki Türkler
Makedonya’da sağlıklı bir nüfus sayımı hala yapılamadığı için tam olarak bilinmemekle birlikte Makedonya’da 50 Bin kadar Türk yaşıyor, diyebiliriz. Bu seçimlerde ülkedeki iki Türk partisi birer milletvekili çıkardı. Makedonya’da Türklerin maalesef iki hatta üç partisi var. Makedonya’daki Türklerin durumunu da bir başka yazımızda detaylandıracağız. Son seçimde Türkler toplam 28.500 kadar oy aldılar. Makedonya’nın en büyük Türk partisi olan TDP 23.500 oy alarak 6.Bölgeden Dr. Yusuf Hasani’yi milletvekili çıkardı. Milletvekili olan Dr. Hasani, İzmir Dokuz Eylül üniversitesi mezunu bir tıp doktoru. Diğer Türk partisi olan THP ise 3.Bölgeden Enis İbrahim’i milletvekili çıkardı. Türklerin normalde en az 4 milletvekili çıkartabilecekleri ancak Makedonya’daki seçim sisteminin buna müsaade etmediğini biliyoruz. Makedonya’da dar bölge seçim sistemi uygulanıyor. Türkler, Makedonya’da değişik bölgelere dağılmış durumda. Bu yüzden seçim bölgelerinde yoğunlaşıp siyasi güç oluşturamıyorlar. Zaten bu sistem Makedonlar tarafından özellikle oluşturulmuş. Burada Türklerin, Arnavutlarla koalisyon kurması sonuç getirir, Ancak maalesef, Müslüman Arnavut kardeşlerimiz de milliyetçilik unsurlarına duygusal olarak yenik düşüyorlar. Tabi Türklerin de bir araya gelip birlik olmamaları da başka bir engel. Bu durum Kosova’da da aynı. Kosova ve Makedonya’da Türkleri kendi içlerinde ve Müslüman Arnavutlarla bir araya getirmek lazım.
Makedonya’daki Türk Demokratik partisi TDP’nin durumu
TDP, Makedonya’daki erken seçimler öncesi büyük değişiklikler yaşadı. Partinin en eskilerinden ve Genel Başkanı olan Dr.Kenan Hasip, ilginç bir kararla istifa etti.Bu istifada çok değişik yorumlar yapılıyor.Dr. Hasip, TDP’nin milletvekili olarak ta görev yaptı. Uzun süredir tanıdığım Kenan Hasip ’in tecrübeli bir siyasetçi olarak siyasetten tamamen kopmaması gerektiğini ve TDP’ye bir ağabey olarak dışardan destek vermesini gerektiğini söylemek isterim.
Beycan İlyas Genel Başkan seçildi
Bu makaleyi yazdığım saatlerde (Türkiye’de saat gece 21.30 ve Makedonya’da saat gece 23.30 sıraları) TDP’nin Genel kurulu ve Genel Başkan seçimleri yapılıyordu. Eski MATUSİTEB (Makedonya’daki Türk STK’ları Birliği) başkanı Süleyman Baki aday adayı olmuştu, ancak TDP tabanından destek görmeyince adaylığı gerçekleşemedi.Seçimlere son döneminde bakanlık yapan sevgili dostum Beycan İlyas ve TDP Gostivar şube Başkanı Ercan Çuras girdiler. Seçimi Beycan İlyas kazandı.Kendisini kutluyorum.Türk partisi TDP, erken seçimlerde iktidar partisi VMRO-DPMNE ile koalisyon yaptığı için büyük bir ihtimalle Beycan İlyas tekrar bakan seçilecektir.Bu bakanlık, Makedonya hükümetinde Türkiye ve dış yatırımlardan sorumlu devlet bakanlığı olarak biliniyor.Beycan bey, çok kaliteli bir kardeşimizdir.Görevi başarıyla yerine getirecek potansiyele sahip.Türkiye-Makedonya ilişkilerinde de olumlu katkılar vereceğine inanıyorum.Hayırlısı olmasını temenni ediyorum.Bu arada T.C. Üsküp Büyükelçiliğine atanan Sayın Tülin Erkal Kara, 24.Dönemde birlikte (Bursa’dan) milletvekilliği yaptığımız bir arkadaşımızdı. Makedonya’da başarılı olacağına inanıyorum. Allah yardımcısı olsun.
21 Aralık Türkçe Eğitim Bayramı
21 Aralık Makedonya’daki Türk kardeşlerimizin bayramı. Türkçe Eğitim Günü olarak biliniyor.TİKA’nın destekleri ile MATÜSİTEB tarafından organize ediliyor.Türkiye’den gelen devlet adamları ve sanatçılarla adeta bir bayram havasında kutlanıyor.Geçen yılki kutlamalara katılmıştık.Ancak bu sene Türkiye’de yaşanan terör olayları nedeniyle eğlence olmadan kutlamalar yapılacak.Bu vesileyle Makedonya’daki soydaşlarımızın bayramını kutluyorum.
Makedonya’da FETO’nun durumu
Makedonya’da FETO terör örgütünün Yahya Kemal ismini taşıyan bir Eğitim Kurumu var.Bu kurumun Makedonya’nın 5 farklı yerinde şube ve okulları bulunuyor.Makedonya hükümeti bu okulları halen kapatmadı. Fetocuların Makedonya Zaman isminde bir gazeteleri de vardı.Ayrıca FETO ile ilişkisi olan bir düşünce kuruluşu da faaliyette. Aldığımız bilgilere göre FETO, Makedonya’da uyku durumunda. Sessizliğini koruyor.Yeni kurulacak hükümetin bu konuda yapacağı şeyleri sabırsızlıkla bekliyoruz.Yeni kurulan Maarif vakfının da Makedonya’da yapacağı çok şey var.TDP’nin yeni yönetimi de bu açıdan önemli.Makedonya, Türkiye ile yakın ilişkiler olan küçük bir ülke.Yunanistan ile isim konusunda ciddi problemler yaşıyor.Makedonya’yı mevcut ismiyle tanıyan ilk ülkelerden biri Türkiye idi. Umarım Makedonya hükümeti bu konuda aklıselim ile karar verecektir.
YORUMLAR