Dövmeler (deq)


Anemin ağzından dökülenler ile “deq” (dövme), “Kürt ve Arap coğrafyasında kadınların teninde güzelliği ve başka amaçlar için yaptırmış olduğu semboller, metinlerdir. Deq”, berekettir. Kadın olma halinin ‘esrarlı güzelliği’dir. Sevincin, umudun, acının, insan bedenine bir yansımasıdır. Sessizliğe ram olmayıp, kadının çığlığıdır, haykırıştır. Her “deq” bir şiir, bir masal, bir türküdür aynı zamanda. Deq”, yüzyıllar boyunca süregelen bir gelenektir, sadece kadını güzellik amaçlı değil kimi zaman hastalığa şifadır. Güzellik sırrıdır. Cesarettir herkes cesaret edemezdi “deq”i yaptırmaya [acı çekerdi] ve taşımaya “Deq” kültürdür. Kimi güneş ve ay güneş ve ay’ın ışığı ve parlaklığı, kutsallığı kadına sirayet etsin, onda vuku bulsun, kutsal olsun, kimi çiçek doğanın bütün hoş kokusu, güzelliği kadında hüküm sürsün, kimi insan insanın, en değerli varlık olanın kadında sonsuz oluşu temsil etmesi, hem kimi zaman bir sevgilinin baş harfi, ya da yüzünü andıran bir masal, bir türküdür aynı zaman da. “Deq”, yüz yıllar boyunca süregelen bir gelenektir, sadece kadını güzellik amaçlı değil kimi zaman hastalığa şifadır. Kadında sonsuz oluşu temsil etmesi, hem kimi zaman bir sevgilinin baş harfi, ya da yüzünü andıran bir sembol, Bir ikon ile sevgiliyi bedeninde ölümsüzleştirmek için) yaparlar “deq'Deq, heyecandır. Özgürlüktür. Nasıl ki şimdi kızlar dışarı çıkmak için ruj, oje, pudra, allık, vesaire kullanıyorsa o zaman da “deq” bir süsleme sanatı idi. Gözleri nemlendi son olarak dedi ki, maalesef kaybolmaya yüz tutmuş bir gelenek artık dedi...Süsleme sanatının değişmesi güzellik inancının yitirilmesidir, deq.“ Nerelerinde yapar kadın dediğimde, “çenesine, şakağına, iki kaşın arasına dudaklarına, kimi verimliliği temsilen gerdanına, göğüslerine, kimisi de ayaklarına yapar”dedi.Bunca sordum, tarifi de alayım anne dedim, “yeni doğum yapmış kadının ilk doğum olacak ve kız çocuğu doğurmuş olması gerekir dedi sütü veeskiden evlerde aydınlanmak için “çira” (bir bardaktan büyük sürahiden de küçük bir kaba benzin, yahut mazot koyarlar ve ucunda bir ip gibi bir çeşit kumaş olurdu, o yanardı ve odalar onunla aydınlanırdır)’nın duman külünden, isi ile karıştırılıp kadın bedenine nakşedilir, taa ki kan akana kadar.....