GÜCÜN ETKİLERİ
Lütfiye Kader

Lütfiye Kader

İzdüşüm

GÜCÜN ETKİLERİ

04 Şubat 2025 - 11:43

Bilek güreşi yapan iki kişi yenişemiyorsa kuvvetler denktir. Hareket olmaz ve sonuç elde edilmez. Bir ip cambazı elinde tuttuğu çubuğu ip üzerinde sağa, sola eğdirerek yürürse dengededir yani yere düşmez. Bir ip çekme oyununda (zıt yönlü kuvvetler)  çekenlerin kuvvetleri eşitse hareket olmaz dengededir. Üçayaklı bir tabure ile dört ayaklı taburenin veya sandalyenin denge kararlıklarında üç ayaklı sandalye daha dengededir. Çünkü ayakların arasındaki açının 120 derece olması (Her bir ayağı kuvvet gibi düşündüğümüzde ) kuvvetlerin bileşkesi sıfır olduğu için tabure çok dengededir. Sabit hızla giden bir araba hareket etmesine rağmen yine dengededir. Hızı değişen bir araba dengede değildir. Arabanın hız büyüklüğüne göre yönü de değişebilir.  

       Canlılarda cinsiyetler arasında 49/51 oranında bir denge vardır. Ünlü mimar Sinan’ın yaptığı tüm eserleri denge ve estetik yönünden hala dimdik, ayakta durması bize bunu  göstermiyor mu? Süleymaniye Camisi'nin mimarisi üzerine uzun yıllardır araştırmalar yürüten ve statiğini çözen İnşaat Yüksek Mühendisi Vahit Okumuş, Mimar Sinan'a, Mimar Sinan değil Filozof Sinan der. Mimar Sinan'ın caminin ortasında akustiği ölçmek için nargile içtiği hikâyesinin anlatıldığını hatırlatan OKUMUŞ, camide İS’in  (kurum)  nereye gittiğini merak edenlere Sinan’ın nargile ve mum islerinin nasıl bir odada toplanmasının gerekçesinin Sinanın kendi kullandığı doğal matematikle açıklanabileceğini söylüyor. Mimar Sinan geometriyi kullanarak çözümler üretir. Geometri insanı yanıltmaz, matematik yanıltır. Geometri yanıltmadığı için de doğal statiği bulmuş, bu statik sonucunda da doğal mimariyi bulmuştur der. Doğal mimari de, doğal matematikte denge sistemlerinin sürdürülebilir olmaları gerçekleşir. O zaman her şeyin dengesi, sistemlerin çalışmasını ve sürdürülebilirliklerini sağlar. Doğanın bizlere sunduğu şey de aslında dengedir. 

       Ülkemizde ve Dünya’da pek çok denge bozuklukları görüyoruz. Siyasette, iklimde, gıdada, suda, havada, eğitimde, sağlıkta, yargıda, tarımda, güvenlikte, liyakatte, adalette, ekonomide ve çalışanların ve çalışmayanların dengesizliğinde ülke adeta statik bir duruma geçmiştir. 

       Bunlardan siyaseti ele alırsak, dünyada demokrasiyle yönetilen ülkelerde iktidarla muhalefet arasındaki denge eşit koşullar sağlanarak korunur. Eşit koşuldan ne anlamalıyız? Tüm toplumun hak, hukuk ve adaletle ve kuvvetler ayrılığı ilkesiyle yönetilmesidir. Siyasette partili bir devlet başkanı ile muhalefet parti başkanının eşit olma durumu mümkün müdür?  

      Güçler her zaman fizikte momentum yaratır. Momentum, bir nesnenin sahip olduğu hareket miktarını ifade eden bir fizik terimidir. Bir nesnenin momentumu, onun kütlesi ve hızıyla doğru orantılıdır. Yani, bir nesne ne kadar ağır ve ne kadar hızlıysa, momentumu o kadar büyük olur. Güç bir çekim noktasıdır. Güneş sistemimizdeki gezegenlerin, güneş etrafındaki dönüşleri de kütlelerinin büyüklüğü ve uzaklığı ile ilgilidir. Dünya’nın yer çekim kuvveti, Ay’dan altı kat daha fazladır. Onun için Ay, Dünya’nın etrafında döner ama boşluğa düşmez. Çünkü Ay’ında Dünya’ya uyguladığı çekim kuvveti vardır ama daha azdır. Dünya’da 60 N gelen bir insan Ay’da 10 N gelir. Bu fizik kuralına baktığımızda, günlük yaşamımızdaki tüm kuvvetlerin etki dereceleri sistemi dengeye sokar. Gücün büyümesi, hantallaşması idare etme mekanizmalarını zafiyete uğratır ve bir süre sonra sistem durur ve çalışmadığı için yeni arayışlar başlar.  

Sistemin durması dengeyi sağlar mı? Sistemin rölantiye (motorlu taşıtta motoru boşa almak)  alınması yönetimin rejimini nasıl etkiler? Bunların belirtileri toplumun kültür ahlak ve yozlaşma şeklinde  beraber görülmektedir. 

     Siyasetin getirdiği dengesizlik; domino taşı gibi iklimde, gıdada, suda, havada, eğitimde, sağlıkta, yargıda, tarımda, güvenlikte, liyakatte, adalette, ekonomide çarpıklıkları, verimsizlikleri meydan getiriyor. Bu yüzden normalleşmenin koşulları bellidir.Aynı toplumu yönetme istekleri olan,  devleti yöneten güç ile muhalefet eşitlik paydasında aynı haklara sahip  olmaları gerekiyor.  Dengesizliğin temelinde bu anlayış farkı yatıyor.  

Dengeli günler dileğiyle... 

                                                                                           03.02.2025 

  Lütfiye KADER 

   Em.Uz.Fen Bilimleri Öğretmeni      

 

YORUMLAR

  • 2 Yorum
  • Hacer ÖZLÜ
    1 hafta önce
    Güç ve denge ilişkisini muhteşem yorumlamışsınız Lütfiye Hanım, elinize sağlık.
  • Tülay Canda
    1 hafta önce
    Lütfiye hanım sizi kutluyorum. Bu günü özetleyen, güncel yaşamı tanımlamışsınız. Denge olmayan, orantısız güçteki yarışlar adaleti temsil etmez.