Sermaye Artırımı Nedir? Nasıl Yapılır?

Sermaye artırımı, en basit haliyle şirketlerin mevcut sermayelerini yükselterek yeni kaynak yaratmaları ve böylece ek gelir elde etmeleri sürecidir. Bu işlem genellikle iki şekilde yapılır: Yeni hisse senetleri çıkarılarak satılır ya da mevcut ortaklar şirkete ek sermaye koyar. Şirketler, borçlarını azaltmak, büyüme projelerini finanse etmek, mali yapıyı güçlendirmek veya yeni pazarlara açılmak gibi amaçlarla bu yönteme başvurur. Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı olmak üzere iki ana grupta incelenir.

Sermaye Artırımı Neden Yapılır?

Borsayla ilgilenen yatırımcıların sıkça karşılaştığı sermaye artırımı, şirketlerin işletme sermayesini büyütmek için kullandıkları bir yöntemdir. Bu süreçte hisse satışı yoluyla yeni fon sağlanır, elde edilen kaynak ise gelecekteki yatırımlara veya mevcut mali yükümlülüklerin hafifletilmesine aktarılır.
Sermaye artırımı, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) kuralları çerçevesinde yapılır. Ekonomik belirsizliklerin yaşandığı dönemlerde şirketlerin finansal yapısını koruma, riskleri azaltma ve büyüme fırsatlarını değerlendirme konusunda önemli bir araçtır. Ayrıca, bu yöntem sayesinde yeni pazarlara girilebilir, ürün yelpazesi genişletilebilir ve şirketin rekabet gücü artırılabilir.

Sermaye Artırımı Türleri

Şirketler, sermaye artırımı kararı almadan önce mali tablolarını, büyüme hedeflerini, piyasa koşullarını ve ortakların tutumunu göz önünde bulundurur. İki temel yöntem bulunur: Bedelli ve bedelsiz sermaye artırımı.

Bedelli Sermaye Artırımı

Bu yöntemde şirket, ortaklarından veya yeni yatırımcılardan belirli bir bedel karşılığında fon toplar. Çıkarılan yeni hisse senetleri belirlenen fiyat üzerinden satılır ve elde edilen kaynak şirketin sermayesine eklenir. Bedelli sermaye artırımı kararı genel kurulda alınır ve SPK onayı gerekir.
Bu süreçte “rüçhan hakkı” devreye girer. Rüçhan hakkı, mevcut ortaklara yeni çıkarılacak hisseleri alma konusunda öncelik tanır. Ortaklar isterlerse bu haklarını kullanabilir, istemezlerse başkalarına satabilir. Rüçhan hakkının kullanım süresi genellikle 15 ila 60 gün arasında değişir.

Bedelsiz Sermaye Artırımı

Bedelsiz artırımda şirket yatırımcılardan herhangi bir bedel talep etmez. İşlem, şirketin iç kaynakları kullanılarak yapılır ve mevcut hisseler belirlenen oran kadar bölünür. Yatırımcıların elindeki hisse adedi artarken, hisse fiyatı orantılı şekilde düşer. Böylece şirketin toplam piyasa değeri değişmeden kalır.
Bedelsiz artırımlar genellikle uzun vadeli yatırımcı lehinedir. Yatırımcı, daha fazla hisseye sahip olur ve potansiyel getirisini artırır. Ancak kısa vadede hisselerin değerinin bölünmesi olumsuz algılanabilir. Bu yöntem, şirketin iç kaynaklarını aktif kullanma ve sermayeyi düzenleme amacına hizmet eder.

Bedelli ve Bedelsiz Sermaye Artırımı Arasındaki Farklar

• Bedelli artırımda şirket dışarıdan nakit girişini hedefler, ortaklardan ödeme alınır.
   
• Bedelsiz artırımda ise sadece şirketin kendi kaynakları kullanılır, yatırımcılardan para talep edilmez.
   
• Bedelli artırım SPK onayına tabidir ve daha uzun bir süreçtir.
   
• Bedelsiz artırım şirket genel kurulunda alınan karar doğrultusunda, daha hızlı uygulanır.
   

Sermaye Artırımı Nasıl Yapılır?

Şirketler, sermaye artırımı kararı almadan önce finansal durumlarını ve piyasa şartlarını analiz eder. Ardından çıkarılacak hisse senetlerinin değeri belirlenir. Bedelli artırımlarda hisseler belirlenen fiyatla ortaklara ve potansiyel yatırımcılara sunulur. Bedelsiz artırımlarda ise yeni hisse senetleri ücretsiz şekilde mevcut ortaklara dağıtılır.
Tüm süreç, SPK denetiminde ve yasal çerçeveye uygun olarak yürütülür.

Sermaye Artırımı Hisseleri Nasıl Etkiler?

Sermaye artırımı hisseler üzerinde hem olumlu hem olumsuz etki yapabilir. Güçlü bir finansal yapıya sahip ve büyüme potansiyeli yüksek şirketlerde yapılan artırımlar yatırımcı açısından olumlu algılanır. Ancak mali sıkıntı yaşayan firmalarda aynı karar olumsuz sinyal olarak yorumlanabilir.
Bu nedenle yatırımcılar, sadece sermaye artırımı kararına bakarak hisse alım-satım kararı vermemelidir. Şirketin mali yapısı, geleceğe dönük planları ve piyasa koşulları mutlaka dikkate alınmalıdır.
Kaynak: https://monay.com.tr/