İzmir’de 30 Ekim 2020 tarihinde yaşanan depremin ardından dayanaksız olduğu gerekçesiyle yıkılan Buca Cezaevi'nin bulunduğu alan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından rezerv alan edilmişti.
Rezerv kararı, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yargıya taşınarak iptali istenmişti. İzmir 6. İdare Mahkemesi, bilirkişi raporu doğrultusunda kararı iptal etti.
'HUKUKA AYKIRILIK BULUNMAMAKTADIR'
Mahkeme gerekçesinde şu açıklama yer aldı:
"Dava konusu parsellerin Rezerv Yapı Alanı kapsamına alınmasına dair 'Rezerv Yapı Alanı Gerekçe Raporu'nun, mevzuat hükümleri ile tarif edilen teknik ve nesnel tespitlerden yoksun olduğu, raporda sadece dayanak alınan mevzuat hükümlerine yer verildiği,
parsellere yönelik özel herhangi bir irdeleme yapılmadığı, dava konusu parsellerin içerisinde bulunduğu konumda tekil olarak kentsel dönüşüm uygulamaları kapsamında rezerv yapı alanı olarak belirlenmesini gerektirecek herhangi bir analitik ya da gözlemsel veriye dayalı tespite yer verilmediği görülmekle, dava konusu parsellere yönelik 'Rezerv Yapı Alanı Gerekçe Raporunun' 6306 sayılı Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nin 4. maddesinin 1. fıkrasının (ç) bendi hükümüne uygarlık göstermediği anlaşıldığından, işbu gerekçe raporuna dayalı olarak tesis edilen uyuşmazlık konusu parsellerin rezerv yapı alanı olarak belirlenmesine yönelik dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır."
'PLAN KARARI DAYANIKSIZ KALDI'
Kararla ilgili açıklama yapan İzmir Büyükşehir Belediyesi CHP Grup Başkanvekili Murat Aydın, kararla birlikte Bakanlığın plan yapma yetkisinin de dayanaksız kaldığını vurguladı.
Kararı değerlendiren CHP'li Aydın "Buca cezaevinin kapanmasından sonra, halka ait araziyi İzmir’in 100. Kurtuluş günü olan 9 Eylül 2022 tarihinde İller Bankası’na sattılar. Bu araziyi kamusal kullanıma açmak yerine binalarla doldurmak istediler. Çevre Bakanlığı yerle ilgili imar planı yapma yetkisine sahip olmak için hukuku yok sayarak alanı rezerv yapı alanı ilan etti. Daha sonra bu karara dayanarak arazinin %85'inde toplam 70 bin m2 inşaat yapılmasını sağlayan imar planı yaptı." dedi.
'HAKLI GEREKÇELERİMİZ TEYİT EDİLDİ'
Mahkemenin kararının haklı gerekçelerinin teyit ettiğini vurgulayan Aydın "İzmir halkı, İzmir halkının seçilmiş temsilcileri olan İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi CHP'li meclis üyeleri olarak yapılan tüm bu işlemlerin hukuksuz olduğunu defalarca dile getirdik. Buca cezaevi arazisini rezerv yapı alanı ilan eden bakanlık kararının iptali için İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından açılan davaya bakan İzmir 6. İdare Mahkemesi, eski cezaevi alanının rezerv yapı alanı ilan edilmesine ilişkin bakanlık kararını iptal etti. Bakanlığın, arazide plan yapma yetkisine sahip olmak için yaptığı rezerv yapı alanı ilan kararı iptal edildiği için bu karara dayanarak imar planı yapma yetkisi dayanaksız kaldı. Mahkeme kararında, bizim daha önce defalarca dile getirdiğimiz haklı gerekçeleri teyit etti." ifadelerini kullandı.
'CEZAEVİ ARAZİSİ HALKINDIR'
Aydın "Özetle, Buca cezaevi arazisinin inşaata ve ranta açılması isteyen Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nın rezerv yapı alanı ilan kararı iptal edilmiş oldu. Bu karar iptal edildiği için Bakanlığın, bu karara dayalı olarak yaptığı rant ve inşaat planı da hukuki olarak dayanıksız kaldı. Tüm zorluklara ve bilinen nedenlere rağmen hukuka olan inancımızı koruyarak, haksızlıklara karşı hak, hukuk ve adalet mücadelesini sürdürmeye devam edeceğiz. İzmir halkına "öteki" gözü ile bakanların, halkın kullanımı için ayrılması gereken kamusal arazilere el koymasına karşı mücadeleye devam edeceğiz. Buca cezaevi arazisi halkındır ve tümüyle yeşil alan olmalıdır." diye konuştu.
ÇİFTE PLAN YAPILMIŞTI
Yıkılan Buca Cezaevi'nin alanıyla ilgili Büyükşehir Belediyesi, alanın yeşil alan ve otopark olarak planlanması için çalışma başlatmıştı. Büyükşehir Belediyesi’nin alana dair plan çalışmaları devam ederken Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı alan ile ilgili kendi planlarını askıya çıkarmıştı. Bakanlığın planının ardından İzmir Büyükşehir Belediyesi’ni bölgeyi rekreasyon alanı ilan eden planı Meclis’ten geçmişti. İzmir Büyükşehir Belediyesi, Bakanlığın planı, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yargıya taşınmıştı.
AVM GİTTİ TİCARET KONUT ALANI GELDİ
Bakanlığın planında 42 bin 336 metrekarelik ticaret ve konut alanı, 7 bin 819 metrekarelik ilkokul alanı, 2 bin 607 metrekarelik belediye hizmet alanı, 13 bin 496 bin metrekarelik yol ve otopark alanı, 20 bin 500 metrekarelik açık ve yeşil alan belirlendi. Ticaret ve konut alanı için 1,65 emsal, okul ve belediye hizmet alanı için 1 emsal, yeşil alan için 0,05 emsal yapılaşma hakkı tanındı.
Önceki planlarla karşılaştırıldığında AVM yapılmasının önünü açan ticaret merkezi alanı kaldırılırken yerine ticaret ve konut alanı merkezi getirildi. Ayrıca sosyal donatı (okul, belediye hizmet alanı, otopark) alanlarının düşürüldüğü de görüldü. Yeşil ve açık alandaki artış ise çok sınırlı kaldı.
Eski plandaki 26 bin 460 metrekare ticaret merkezi alanı kaldırılırken yerine 42 bin 366 metrekare büyüklüğünde ticaret ve konut alanı getirildi. Sosyal donatı alanı ise 33 bin 211 metrekareden 23 bin 962’ye düşürüldü. Yeşil alanlar 20 bin 298 metrekareden 20 bin 500 metrekareye yükseltildi.
