CHP 34. dönem Parti Meclisi Üyesi ve 24. dönem İzmir 2. Bölge Milletvekili Adayı olan Levent Eyipişiren, yaklaşan 2015 genel seçimleri öncesinde hazırladığı kapsamlı bir rapor ile CHP'nin milletvekili seçimlerinde neden ön seçim yapmak zorunda olduğunu rakamlarla ve örnekleriyle ortaya koydu.
Eyipişiren'in CHP'ye ve partililere yol haritası olarak sunduğu o raporu ve anlattıkları şu şekilde:
“Bir genel seçim daha yaklaşırken CHP örgütleri siyaset, söylem, siyasi duruş, eylemlilik, kitleselleşebilme, toplumda inandırıcılık, etkili liderlik konuları yerine örgüt emeğini ve değerini korumak ile liyakat çerçevesinde aday belirleme tartışmalarına gömülmüş durumda. Bu sığlaşan gündemin şekillenmesinde aday belirleme tercihinde gücün kendisinde olduğunu her fırsatta hatırlatan Genel Merkez yönetiminin payı çok yüksek. Öyle ki, mahalle temsilcisi, önseçim delegesi, ilçe/il kongresi ve büyük kurultayın delegesini, ilçe ve il Başkanını, Parti Meclisi üyesi ve Genel Başkanı’nı seçebilen örgütün Belediye Başkanı ya da Milletvekilini belirleyecek nitelikte olmadığı söylemi artık en tepelerde “Bu örgüt yapısıyla mı?” diye başlayan cümlelerle pervasızca dile getirilir olmuştur.
Bilgisiz fikir sahipleri
İşin daha vahimi ise, örgüt toplantılarında sorduğunuzda her Milletvekili, İl Başkanı, MYK Üyesi önseçim taraftarı ateşte kül bırakmaz ama yetkili kurullar ya da Genel Başkanlık makamında “bu örgüt yapısıyla olmazcıdırlar”. İşin bir garip yanı da, rahmetli Uğur Mumcu’nun deyişiyle, “bilgi sahibi olmadan fikir sahibi olanların” aday belirleme sürecine ilişkin cahil ve yönlendirici yorumlarıdır.
Tüzük ve yönetmeliğin ilgili maddelerini okumadan “Hiç bir büyükşehirde önseçim olmaz” yorumu yapabilen Parti Meclisi Üyesi, Milletvekili, İl ve İlçe Başkanlarının varlığı, beni kapsamlı bir rapordan özet hazırlayarak bu yazı ile partililerimizi aydınlatmaya itmiştir.
Siyasi Partiler Kanunu-SPK ile uyumlu şekilde CHP iç hukukunda Milletvekili seçimlerinde adaylarımızın nasıl belirleneceğine dair iki dayanak mevcuttur: Birincisi CHP Tüzüğü, Beşinci Bölüm; Parti Adaylarının Belirlenmesi maddeler 58-62 ve aralığı. İkincisi ise Milletvekili Aday Saptama Yönetmeliği, Bölüm II; Aday Saptama Yöntemleri maddeler 8-12 ve aralığı. Bu maddeler Parti Meclisi’nde karar verilecek şekilde aday belirleme yöntemlerini, bu yöntemlerle belirlenebilecek Milletvekili aday sayısı sınırlarını ve cinsiyet ve gençlik kotalarını belirtilmektedir. Parti adayları başlıca üç yöntemle saptanır: Ön Seçim, Aday Yoklaması ve Merkez Yoklaması... Önseçim ve Aday Yoklaması öncelikli yöntemlerdir. Aday saptamada hangi seçim çevresinde hangi yöntemin uygulanacağına Parti Meclisi karar verir. Ancak bunların Milletvekili sayıları ile belirlenmiş sınırları vardır, tam bir keyfiyet içinde sınırsız bir yetki değildir.
Oy veren 6 üyeye selam!
Levent Eyipişiren, raporunun sonunda da şunlara dikkat çekti: “Sonuç olarak bakıldığında; istendiği ya da parti içi demokrasiye, örgüte güvenildiği, inanıldığı için değil, İki dönem önceki PM'de ve Tüzük Kurultayı’nda tüzük değişikliği ile el kol bağlandığı için verilecektir örgüte karar hakkı... 2011 seçimlerinde 81 Parti Meclisi üyesi içinde ve henüz bu tüzük maddeleri yokken “Tüm Büyükşehirlerde tek sıralar kontenjan çift sıralar önseçim ile belirlensin” önergemize oy veren 6 üyeye selam olsun. Umalım ki o gün biz 6 PM üyesiyle dalga geçenlere, bizleri seçilmeyecek sıralara, kendilerini önlere yazanlara ise önseçime girerek kendi ayıpları ile yüzleşme fırsatı doğsun.”
İŞTE GEREKÇELER:
Levent Eyipişiren analizine dayanak olan verilerini ise şöyle sıraladı:
1-CHP'nin % 10'dan düşük oy aldığı il sayısı 17.
Bu illerin TBMM temsil sayısı 78, CHP’li Milletvekili ise 0-sıfırdır.
2-CHP'nin %10-15 aralığında oy aldığı il sayısı 7
Bu illerin TBMM temsil sayısı 27, CHP’nin seçilen Vekil sayısı 3'tür.
3-Kalanında daha yüksek oy almış olsak da Milletvekili çıkaramadığımız yukarıda tarif edilen 24 ili de içeren toplam il sayısı ise 33, buradan TBMM’ye seçilen Milletvekili sayısı ise 127'dir.
4-2011 Milletvekili Genel Seçimlerinde 1 Milletvekili çıkardığımız il sayısı 25'tir.
5-0-sıfır ve 1-bir Milletvekili çıkardığımız 25’i CHP’li 242 Milletvekili ile temsil edilen il sayısı 58'dir.
6-2011'de aday belirleme yöntemi olarak 29 ilde önseçim uygulandı. Bunların 8inde ise merkez kontenjanı da kullanıldı. Bu illerde 9u merkez kontenjanı ile belirlenmiş 32’si CHPli toplam Milletvekili sayısı 125'dir.
7-Kalan 52 ilde Merkez Yoklaması yöntemi ile 425 TBMM temsilinde 103 Milletvekilimiz seçilmiştir.
8-Milletvekili Aday Saptama Yönetmeliği Bölüm II Aday Saptama Yöntemleri Madde 12’de Merkez Adaylığı maddesi Milletvekillerinin aday yoklaması yâda ön seçim yöntemi ile belirlendiği illerde kullanılabilecek şekilde 550 Milletvekilin % 5'i olan 28 Milletvekilini Merkez Adaylığı ile belirleme yetkisi PM'ye tanınmıştır.
9-Yine Milletvekili Aday Saptama Yönetmeliği Bölüm II Aday Saptama Yöntemleri Madde 12’de Merkez Yoklaması maddesi 550 Milletvekilin %15'i olan 83 Milletvekilini de Merkez Yoklaması ile belirleme yetkisini PM'ye tanımıştır.
10-Yine yukarıdaki maddede, PM’ye % 10’un altında oy aldığımız, 78 Milletvekili seçilen 12 ilde otomatikman Merkez Yoklaması yetkisi vermektedir.
Bu durumda PM’nin yetkilendirildiği Milletvekili belirleme toplamı: 28+83+72=183 Milletvekiline ulaşmaktadır.
Ancak dikkatlerden kaçmaması gereken bir konu, bu 183 Milletvekili adaylığının şu an sahip olduğumuz 133 Milletvekili ve birer sıra üzeri seçilebilir sıraların saptanması-atanması olarak kullanılamayacağıdır. Örnek vermek gerekirse, İzmir’de 1. ya da 2. seçim bölgesinde seçilebilir sıradaki 6+7 Vekili atamak için tüm seçim bölgesi Milletvekili tam sayısı olan 13+13=26 kişilik Merkez Yoklaması kontenjanı harcanmalıdır. Yada aralara 3 er toplam 6 kontenjan; Merkez Adaylığı harcanarak önseçim veya aday yoklaması yapılmalıdır. Gelelim 3 Büyükşehirde önseçim veya aday yoklaması yapılmayacak tezini test etmeye.
İstanbul 85, Ankara 31, İzmir ise 26 Milletvekili ile temsil ediliyor. Üçünün toplamı 142 ve Merkez Yoklaması yetkisi ile tanınan 78’in çok üzerinde. Bu illerdeki CHP Milletvekili sayıları İstanbul: 31, Ankara: 10, İzmir: 13 toplam 54. Sadece seçilen Milletvekillerinde kontenjan kullanalım gerisini seçilmeyeceğini bilen ama sırf adaylığa razı olacaklarla dolduralım dense bile Merkez Adaylığı için tanınan 28 Milletvekili yetki sınırını çok aşıyor. Bu durumda 3 büyükşehrin en az 3 ya da 4 seçim bölgesinde önseçim yada aday yoklaması yapılmak zorundadır.
Yorumlar
Kalan Karakter: