Kentsel dönüşümde ‘50+1’ teklifi Meclis’te

AK Parti Grup Başkanı Abdullah Güler, dün Meclis’e sunulan teklife ilişkin düzenlediği basın toplantısında, ülke genelinde bulunan 36 milyon bağımsız bölümden 6 milyonunun riskli olduğunu, 2 milyonunun ise acil dönüştürülmesi gerektiğini söyledi. Teklifin bir sonraki hafta Genel Kurul’a geleceğini söyleyen Güler, “Ülkemizi afetlere dirençli hale getirmek için tek çare kentsel dönüşümü hızlandırmak” diye konuştu. ‘Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun Teklifi’nde öne çıkanlar yenilikler ise şöyle:

10 GÜN İÇİNDE YAPILACAK
Teklifte, deprem bölgesinde hayatın normale döndürülmesi için ağır hasarlı olduğu tespit edilen yapıların akıbetinin bir an önce belirlenmesi amacıyla mahkeme sürelerinin kısaltılması ve bilirkişi sürelerinin kısaltılmasına yönelik genel usulden farklı hükümler öngören geçici bir madde yer aldı. Buna göre, depremlerin etkisiyle oluşan hasarlarla bağlantılı olması kaydıyla, hak sahipliğine ilişkin işlemler hariç olmak üzere hasar tespit raporlarına dayalı olarak tesis edilen idari işlemlere karşı açılan iptal davalarında 10 gün içinde ilk inceleme yapılacak ve dava dilekçesi ile ekleri tebliğedilecek.

İTİRAZ EDİLEMEYECEK
Mecut uygulamada yargı süreçlerini uzatan bazı uygulamalar da değiştiriliyor. Buna göre, yargı sürecinin yanı sıra tebligat ve inceleme süreleri de dikkate alındığında süreci uzatan yürütmeyi durdurma kararlarına itiraz uygulamasında önemli değişikliğe gidiliyor. Teklifle, yürütmenin durdurulması talebine ilişkin olarak verilen kararlara itiraz edilemeyecek. Tarafların istemi olsa dahi duruşma yapılması mahkemenin takdirinde olacak. Savunma verme süresi dava dilekçesinin tebliğinden itibaren 15 gün olacak, bu süre bir defaya mahsus en fazla 10 gün uzatılabilecek. Keşif ve bilirkişi incelemesi yapılması gereken hallerde, dosyanın hazırlanmasından itibaren 15 gün içinde keşif yapılacak. İstinaf, istemi en geç 2 ay içinde karara bağlayacak. İstinaf incelemesi aşamasında, mahkeme gerekli işlemleri 15 gün içinde yerine getirecek.

İŞTE TEKLİFTE ÖNE ÇIKANLAR:
- Mevcut yasaya göre bir yapının kentsel dönüşüme sokulabilmesi için hisseleri oranında maliklerin en az üçte ikisinin çoğunluğunun rızası gerekiyor. Teklife göre ise maliklerin tamamının muvafakatiyle yürütülmesi gereken tüm iş ve işlemler, hisseleri oranında maliklerin salt çoğunluğu ile aldığı karara göre yapılacak.
- Afet riski gözetilerek yapılacak kentsel dönüşüm işini yapmak üzere Kentsel Dönüşüm Başkanlığı kuruldu. Başkanlık, riskli yapıların tespitini resen yapabileceği gibi süre vererek maliklerden veya kanuni temsilcilerinden de isteyebilecek.
- Riskli yapıların yıktırılması için, bu yapıların maliklerine 90 günden fazla olmamak üzere süre verilecek. Bu süre içinde yapı, malik tarafından yıktırılmadığı takdirde, yapının idari makamlarca yıktırılacağı bildirilecek. Başkanlık, tespit, tahliye ve yıktırma iş ve işlemlerini de yapabilecek.
- Teklifte yoksul veya dar gelirli vatandaşlara verilecek bağımsız bölümler için, borçlanması gereken hak sahibinin yeterli mali gücünün bulunmaması halinde mağduriyeti giderici düzenlemeye gidiliyor. Buna göre, hak sahibinin üzerine kayıtlı, ikâmet edebileceği konut nitelikli başka bir gayrimenkulü yoksa bu bağımsız bölümler üzerinde hak sahibine tanınabilecek. Hak sahibi evli ise işlem yapıldığı tarihteki eşine oturma hakkı tanınacak.
- Kanun kapsamındaki yapıların yıktırılmasından sonra arsa haline gelen taşınmazda ortaklığın giderilmesi için dava açılabilecek. Ancak bu davalar, paydaşların salt çoğunluk ile karar almasına ve bu karara göre işlem yapılmasına engel oluşturamayacak.
- Hak sahipliği çalışmaları hak sahibinin mevcut taşınmazının değeri ile yeni yapıda hak sahibine verilecek konut veya işyerinin değeri gözetilerek yapılabileceği gibi kat karşılığı, hasılat paylaşımı usulleri ile de yapılabilecek. Borçlanma bedelinin tamamı ödenmeden bağımsız birim, tapuda hak sahibine devredilmeyecek.
- 6 Şubat 2023’te meydana gelen depremler nedeniyle genel hayata etkili afet bölgesi kabul edilen yerlerde 1 Ocak 2028 tarihine kadar, bu depremler ve akabinde meydana gelen depremlerle bağlantılı iş, dava, soruşturma ve kovuşturmalarda asgari şartları taşıyan ancak ilgili bilirkişilik bölge listelerinde yer almayan bilirkişiler de görevlendirilebilecek.