Kızılay Kan Bankacılığı "Hayat Veriyor"

Gazetem İzmir / Buket Karaldı - Gazetem İzmir olarak bu bağışların farklında olmamız gerektiğini tüm okurlarımıza buradan duyurmak adına Ege bölge müdürü Gökay Gök’ü ziyaret ettik; Kan Bankacılığı'nın ve Kızılay’ın önemini kendisinden dinledik.

Salih Erkek: Değerli müdürüm Gazetem İzmir olarak okuyucularımızı bilgilendirmek adına sizleri ziyaret etmek, Kızılay’ın önemini ve bölge müdürlüğünün çalışma faaliyetlerini sizden dinleyelim istedik.

Gökay Gök: Bizler bu konuda basının öncü olmasını hep takdir ettik. Ayağınıza sağlık hoş geldiniz. Sizlere merkezimizi gezdirmek ve bilgilendirmek, halkımızın artık kan verme konusundaki korkularını yıkmak bizim boynumuzun borcudur.

Salih Erkek: Bize güvenli kan temini ve modern kan bankacılığıyla ilgili bilgi verir misiniz?

Gökay Gök : Güvenli kan temini programı 2005 yılında başladı. İlk Kan Merkezlerini 1957 yılında Ankara ve İstanbul’da açarak ülke kan hizmetlerinin kurucusu olan Türk Kızılayı; güvenli kan temininde yaşanan sıkıntıları ortadan kaldırmayı hedefleyen “Ulusal Güvenli Kan Temini Programı”nı, Sağlık Bakanlığı adına ve gözetiminde, 2005 yılından günümüze, başarılı bir şeklide yürütmektedir. Bu programın amacı, Türkiye’nin kan ihtiyacı olan 2.350.000 ünite kanın “Gönüllü Ve Düzenli Kan Bağışçılarından” elde edilmesidir.

Nasıl olur diyecek olursanız bizler gibi gönüllü ve bilgili kişilerin düzenli kan vermesi ile olur. Bu durumda da her zaman stokta kan mevcut olacaktır. Mesela bir adli vakada birinin yaralanması durumunda herkes koşsa kan verse bu kanın ayrışması, testlerinin yapılması, etiketlenmesi 6-8 saat sürmektedir. Bu gibi durumlarda kan bankacılığının önemi söz konusu olmaktadır. Yakın zamanda Manisa’da tarım işçilerinin traktör kazası oldu. Bu kanlar nereden temin edildi sanıyorsunuz? Kızılayın gidilen hastanede mevcut bir kan stoğu vardı. Modern kan bankacılığı demek acil her türlü olağan üstü durumda hazırda kan olması demektir.

Kızılay’ın Kanı %99.9 Güvenlidir

Salih Erkek: Peki kan alımlarında test yapıyor musunuz?

Gökay Gök :Tabiki de kan alımları sırasında kan ayrışarak bir çok testten geçmektedir. Kan yoluyla bulaşan Hepatit B, Hepatit C, Aids , Frengi gibi bakılması dünyada zor olan hastalıklar mevcut ve biz bu testleri yapmaktayız. Bunun yanı sıra kan gruplarına da bakılması söz konusudur. NAT adı verilen Dünya’da ileri teknoloji ile oluşturulmuş bir laboratuvarımız daha var.

Bu laboratuvarda da cinsel ilişki sırasında kapılan hastalıklarının belirlenme sürecinin hızlandırılmış bir şekilde belirlenmesi gerçekleştiriliyor. Sarılık veya Aids size bulaştığında bunu 1 yıl sonraki testte görmeniz mümkündü hastalığı biz bu döneme pencere dönemi diyorduk fakat şimdi Nat teknolojisiyle 18 günde biz bunu ortaya çıkarabiliyoruz. Amerika, Japonya gibi gelişmiş ülkelerde kullanılan bu teknoloji artık ülkemizde de bulunmakta ve bu oldukça müthiş bir teknoloji. NAT kan bankacılığının son noktasıdır.

Nükleik asit testinin yapılıdığı laborutuar olarak bilinir. Kızılayın kanı %99.9 güvenlidir.

Salih Erkek: Kan bağışının önemi hakkında yaptığınız çalışamalar nelerdir?Kanların dağıtımı ne şekilde gerçekleşiyor?

Gökay Gök: Ben bu konu ile ilgili okullarda, yurtlarda, kamu kuruluşlarında eğitimler yaptırıyorum. Ekibim gidip kanı topluyor, o kanlar özel kutularda ham madde gibi buraya merkezimize getiriliyor. Kan damardan alınırken adı tam kan özel makinalarla burada sarı, kırmızı ve beyaz olarak ayrıştırılıyor. Sarı plazma, kırmızı eritrosit, beyaz trombositi gösteririr. 3 farklı ürün kan merkezimizde 3 farklı sıcaklıkta saklanmaktadır. Kanlar bu işlemlerden geçtikten sonra kan ürünleri gruplarına göre etiketlenip depolarda saklanıyor buradan da dağıtıma gönderiliyor. Buradan Bodrum'a kadar kan dağıtımımız mevcut. İzmir içi hastanelere, Manisada’ki hastanelere, Uşak, Denizli, Muğla'ya dağıtımımız da söz konusu.

100 tane araç kan topluyor, kan dağıtıyor, eğitim veriyor ve sistemi yürütüyor. Her ay dünyayı Ege bölgesiye 1,5 kere turluyoruz. Koşturmacamız her daim devam etmektedir.

Personelimizin işinde ki titizliği ve laborutuvarlarımızın teknolojik özellikleri günümüz teknolojisi sayesinde artık kan almak eskiden bilindiği kadar zor değil. Buraya gelen vatandaşlar kanlarını gönül rahatlığı ile verip görevlerini yerine getiriyorlar. Özellikle bayanlar bu konuda oldukça duyarlı davranıyorlar.

Salih Erkek: Eskiden hastaneye gittiğimizde bize kan verecek kişileri bulup getirmemizi isterlerdi ve bu hala bazı hastanelerde devam ediyor. Kızılay bu konuda bazı hastanelerle mi anlaşmalı? Vatandaştan neden kan verecek kişiler bekleniyor?

Gökay Gök: Kızılay gibi gönüllülerin var olamadığı İzmir’de üniversite hastaneleri hala mevcut. Hastane sana mesela 0 RH (+) kan lazım diyor 2 ünite lazımken senden 4 kişi bekliyor. 4 kişiden 2 kişiyi garanti olarak görüyor çünkü hastalık veya benzeri durumlardan 2 kişide sıkıntı çıkabilir diye görüyor veya takas işlemi gerçekleştiriyor. Senin hastana lazım olan kan bende var ama sen bana başka grup kan bul bende sana depomdan hastana lazım olan kanı vereyim diyor. Ben bu konuda üniversite hastanelerini de suçlamıyorum çünkü yapacakları bir şey yok ve kanı hasta yakınlarından temin etmeye çalışıyorlar. Bu hastaneler Kızılay gibi tanıtım, toplama veya dağıtım işlemi yapmıyor. Oturduğu yerden kanı toplayamadığı için bu tarz bir işlemle kan bankacılığını yürütüyor. Bende hastanede kan bankacılığı yönetiminde olsam ekibim yokken temin edemeyeceğime göre kanı hasta yakınlarından temin etmek durumunda kalırdım. Bu üniversite hastaneleri bir anca önce Kızılay benim kan merkezimin ihtiyacını da karşılayacak seviyeye ulaşsın ki bizimde sorumluluğumuzu alsın diyorlar. Bununda gerçekleşeceğine inanıyoruz. Ege bölgesinin çoğunluğunun kan ihtiyacını karşılamaktayız. İzmir’de 54 tane hastane bu konuda bize bağlı. 138 tane hastaneye bu konuda takviye yapmaktayız.

Ege Bölge Kan Merkezine Bağlı Kan Merkezleri tarafından , 2014 yılında toplanan kan bağış sayılarınıda sizinle paylaşayım :

İZMİR KBM 125.068

AYDIN KBM 39.669

DENİZLİ KBM 42.036

MANISA KBM 57.805

ÖDEMİŞ KBM 17.717

UŞAK KBM 19.148

MARMARİS KBM 29.265

BÖLGE TOPLAMI 330.708

Hedefimiz, 400.000 ünite kan bağışı toplamaktır. Dokuz Eylül Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi, Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesinin de kan ihtiyacının tamamını karşılayarak, bölgesinin kan ihtiyacının tamamını karşılayan ilk Bölge Kan Merkezi olmak için çalışmalarımızı yürütmekteyiz. Böylece Ege Bölgesinde hiçbir hasta ve hasta yakını kan aramayacak ve tüm kan ihtiyacı gönüllü, düzenli ve bilinçli bağışçılardan alınan kanlar ile karşılanmış olacaktır.

Salih Erkek :Peki Türk Kızılayı, Ege Bölge Kan Merkezi olarak nihai hedefiniz nelerdir?

Hedeflerimizi sıralayacak olursak Bölgemizin kan ihtiyacının tamamını karşılamak, tüm acil durumlarda dahi sürdürülebilir ve yeterli kan stoğunu oluşturmak, tüm hasta ve hasta yakınlarımızın mağduriyetlerini tamamen sonlandırmak, toplumumuzda kan bağışı konusunda bilinç ve farkındalık yaratarak, ihtiyaç olan kanın tümünü, bilinçli, düzenli ve gönüllü bağışçılarımızın bağışladıkları güvenli kanlar ile karşılamaktır.

Son derece ileri teknolojiyle düzenlenmiş laborutuvarların hijyenliği, çalışanlar tarafından denetimini fotoğraflardan görmeniz mümkündür.

Unutmayalım ki kan bağışı hayat kurtarır.

Ege Bölgesinde 2014 yılında 330.708 ünite kan bağışı alınmış olup, her kan grubundan yeterli kan stokunun olması ve 365 gün kan ihtiyacının karşılanabilmesi için yıllık 400.000 ünite kan bağışına ihtiyaç vardır.

Kan bağış merkezini gezerken kan veren vatandaşlarımı gördük. Bu farkındalığa size de davet ediyoruz.

Gazetem İzmir imtiyaz sahibi Salih Erkek’te kan merkezine kanını bağışladı

Röportajımız sırasında bize geçtiğimiz (2014) yıl 29 ünite kan vererek, dünya rekoruna 25 ünite kanla elinde bulunduran ABD'li James Hirikson'u geride bırakarak, dünya şampiyonluğunu ilan eden Emin Şahin’de eşlik etti.

2014 Yılında 10 kilo 700 gram kan verdiğini belirten Şahin, geçtiğimiz yıl 29 ünite kan vererek kırdığı rekorun, başka birisi tarafından kırılmasının mümkün olmadığını kaydetti.

Organizmasının normal insanlara oranla 3 kat daha fazla aferez trombosit ürettiğini belirten iki çocuk babası 56 yaşındaki Şahin, "30 Yıldır kan veriyorum. Bugüne kadar yaklaşık 250 ünite kan vermişimdir. 75 Yaşında ve hala ABD'li kan bağışçısı olan James Herikson'un rekoru bir yıl içinde 25 ünite kan. Bu dünya rekorunu geçtiğimiz yıl 5 Ocak - 30 Aralık 2014'te arasında ben kırdım. Kırdığım rekor Kızılay'ın resmi kayıtlarında tarih tarih yer almaktadır. Tıbben de bundan sonra bir insanın bir yılda 29 ünite kan vermesi olanaksız görünüyor. Rekorumu kıracak olan birisi çıkarsa; Kızılay'a gidip bir yılda 29 ünite kan versin. Sıfır kilometre otomobil hediye edeceğim" dedi.

Yaptığı bağışlarla topluma örnek olan ve her kesimin taktirini kazanan Emin Şahin'e bugüne kadar; Kızılay Kan Merkezi Ege Bölge Müdürlüğü tarafından altın, bronz ve gümüş madalyalarla çok sayıda teşekkür plaketi verildi.