Bonhoeffer aptallıkla mücadele edebilmek için önce onun doğasını anlamaya çalıştı.
Vardığı sonuç şuydu;
Aptallık, bir zekâ problemi değildi,.
Aptallık, ahlâkî bir problemdi…
Entelektüel birikimleri, iyi eğitimleri olduğu halde insanlar aptal olabiliyorlardı…
Aptallığın doğuştan gelen bir zeka yetersizliği olduğu ileri sürülebilirdi.
Ama bu görüş kitleleri kısa zamanda etkileyen toplumsal aptallığı açıklayamıyordu.
İnsanlar belli koşullar altında aptallaşıyorlardı.
Başkalarının kendilerini aptallaştırmasına izin veriyorlardı…
Buradan yola çıkarak
Aptallığın, psikolojik değil…
Sosyolojik bir sorun, olduğu sonucuna vardı…
İnsanların ahlâkî ve entelektüel birikimleri bir anda yok olmuyordu.
Diktatör, gücünü arttırdıkça…
İnsanlar, gücün büyüsüne kapılıp;
Bağımsız, düşünebilme yetilerini kaybediyorlardı…
Karşı koymak yerine aptallaşarak sürüde koyun olmayı yeğliyorlardı.
Aptallık, onlar için konfor alanı oluşturuyordu…
Gözlerine, sokulan gerçekleri inatla reddediyorlardı.
Onlarla konuştuğunuzda, bir nsanla değil;
Sloganlarla konuşmaya ayarlanmış bir robotla karşı karşıya olduğunuz hissine kapılıyordunuz.
Büyülenmiş gibiydiler.
Onları bu ağır şizofreni uykusundan çıkarmanın tek yolu bağımsız ve özgür olmalarını sağlamaktı.
Tek adamın yönettiği Almanya’da bu nasıl mümkün olabilirdi?
Almanlar ancak İkinci Dünya Savaşı sonrası bağımsız ve özgür olabildiler…
Aptallıktan kurtulabildiler,
bedelini ağır ödediler…
22 milyon Alman öldü, Almanya harabeye döndü.

SONUÇ
Conrad Adenaur’un şu sözleri tarihe geçti;
“Umarım bir daha İsa bile gelse tüm yetkiyi tek kişiye verecek kadar aptal olmayız” demişti…
Hitler dönemi, deneyimini yaşamış olan “Şansölye Adenaur” doğru söylüyordu.
Bir toplum tüm yetkileri tek kişiye verecek kadar aptal olmamalıydı…
Bonhoeffer’in bu düşünceleri Naziler için kabul edilemezdi.
9 Nisan 1945 günü, sabaha karşı;
Bonhoeffer’i bir toplama kampının darağacına asarak öldürdüler…
Bonhoeffer, “APTALLIĞIN TEORİSİ”ni yazmıştı..
Bir konu daha ne kadar açık yazılabilir?
Hangi örnek; yaşadığımız dönemi, bu kadar iyi anlatabilir?
Düşünmeye, Okumaya,Yazmaya,
Ve konuşmaya devam.